Przepuklina pępkowa (hernia umbilicalis) jest to wada wrodzona, związana z zaburzeniem zamykania ściany jamy brzusznej. Nie jest widoczna zaraz po urodzeniu, a dopiero u kilkutygodniowego szczenięcia. Objawia się powstaniem różnej wielkości okrągłego uwypuklenia skóry (tzw. worka przepuklinowego) w okolicy pępka.
Niewielkie przepukliny zawierają kawałek sieci (tworu pokrywającego jelita ) i tkanki tłuszczowej. Większe przepukliny pępkowe (wrota o średnicy powyżej 0,5 - 1 cm ) zawierać mogą również same jelita.
Zazwyczaj przepukliny pępkowe można „odprowadzić” tzn, że po naciśnięciu worka przepuklinowego jego zawartość cofa się z powrotem do jamy brzusznej. Niestety czasami zdarza się, że zawartość przepukliny jest zrośnięta z workiem przepuklinowym i odprowadzenie zawartości worka do jamy brzusznej jest niemożliwe. Przepukliny pępkowe występują u wyżłów weimarskich bardzo często i są wadą typową dla rasy.
Przyczyny
Przepuklina pępkowa u weimarów jest cechą o rozkładzie nieciągłym dziedziczoną poligenicznie. Niektórzy badacze twierdza, że oprócz przyczyn o podłożu genetycznym, za wystąpienie przepukliny pępkowej u weimarów odpowiadają też czynniki natury poza genetycznej. Uważa się, że część przepuklin pępkowych powstaje podczas porodu na skutek zbyt mocnego ciągnięcia pępowiny. Zdarzyć się to może, gdy suka nieumiejętnie odgryza pępowinę, albo gdy część parta porodu odbywa się na stojąco i szczenię po urodzeniu po prostu zawisa na pępowinie. Dlatego doświadczeni hodowcy weimarów bardzo dbają, by samemu przeciąć sznur pępowinowy, a jeżeli suka rodzi w pozycji pionowej, by odebrać samemu rodzącego się szczeniaka i nie pozwolić na nadmierne naprężenie pępowiny. Wydaje się, że takie działanie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia przepukliny.
Leczenie
Małe przepukliny pępkowe nie wymagają żadnej interwencji lekarskiej i nie powodują żadnych objawów chorobowych. W miarę wzrostu psa pierścień przepuklinowy ulega samoistnemu zwężeniu i przepuklina „znika” najpóźniej w wieku 6 miesięcy. Postępowanie polega na monitorowaniu stanu przepukliny i odprowadzaniu zawartości przepukliny z powrotem do jamy brzusznej.
Duże przepukliny pępkowe wymagają interwencji chirurgicznej z uwagi na możliwość urazu lub niebezpieczeństwo uwięźnięcia jelit w worku przepuklinowym. Uwięźnięcie jest stanem niebezpiecznym, ponieważ oprócz ostrego bólu brzucha, może skutkować martwicą jelita lub zapaleniem otrzewnej.
Zabieg chirurgiczny polega na odprowadzeniu zawartości przepukliny oraz zamknięciu wrót przepukliny. Z wyjątkiem stanów zagrożenia życia zabieg powinno się przeprowadzać najwcześniej u zwierząt powyżej 2-3 miesiąca życia. Na ogół zabieg zamknięcia przepukliny jest zabiegiem prostym i nie pozostawi śladów na skórze psa. Ryzykiem dla małego szczenięcia jest podanie narkozy.
O zasadności wykonania zabiegu chirurgicznego decyduje lekarz weterynarii. Bierze on pod uwagę wielkość i rodzaj przepukliny oraz wiek i płeć psa oraz jego przeznaczenie. (Należy zawsze operować suki z uwagi na możliwość ciąży i porodu, oraz psy wykorzystywane do polowań.).
Część hodowców rutynowo operuje szczenięta z przepukliną przed ich sprzedażą.
Przepuklina a hodowla
Z uwagi na poligenicznie dziedziczenie przepukliny, a także z uwagi na częstość występowania tej wady w populacji, nie prowadzi się obecnie selekcji hodowlanej w kierunku wyeliminowania tej wady. Z medycznego punktu widzenia nie ma przeciwwskazań, aby suki, którym zoperowano w szczenięctwie przepuklinę pepkową nie mogły nosić ciąży i rodzić.
Przy sprzedaży szczeniąt należy jednak poinformować nabywcę o charakterze tej wady i konsekwencjach rozmnażania psów (samców i suk), które miały przepuklinę pępkową większych rozmiarów.
fot. lewa: Przepuklina u szczenięcia fot. prawa: Przepuklina po odprowadzeniu
Bibliografia:
- Weimaraner Ways - V. Alexander, J. Isabell
- Domowy poradnik weterynaryjny dla właścicieli psów - Delbert G. Carlsom, James M. Giffin
- Mój zdrowy pies - M Szmurło, I., Szmurło.
